Bijna overal waar ik kom praten mensen er met elkaar over. Dat het steeds moeilijker is om een betaalbare woning te vinden. Dat klassen naar huis gestuurd worden omdat er geen leraar te vinden is. Dat de aandeelhouders alle winst pakken, terwijl de werknemers opgezadeld worden met de risico’s. En terwijl rechts telkens weer zegt dat dit nou eenmaal de markt is en dat we de grote bedrijven wéér een belastingverlaging moeten geven, voelen steeds meer mensen dat het niet rechtvaardig is.
Onze idealen zijn actueler dan ooit
Vandaag is het precies 125 jaar geleden dat de eerste sociaaldemocratische partij van Nederland werd opgericht. Om arbeiders te beschermen tegen het op hol geslagen kapitalisme. En nog niet zo lang geleden was het mode om de sociaaldemocratie dood te verklaren. Ten onder aan haar eigen succes, arbeiders bestaan niet meer – u kent het riedeltje. Maar deze missie is actueler dan ooit.
Natuurlijk is het nu onnoemelijk veel beter dan 125 jaar geleden. Toen was er nog geen achturige werkdag, geen vijfdaagse werkweek, geen AOW voor alle ouderen. Vrouwen werden nog ontslagen zodra ze gingen trouwen, homoseksualiteit was strafbaar en te veel mensen woonden in een soort sloppenwijk zonder riolering en schoon water. Verbeteringen waar de SDAP en de PvdA met succes voor gestreden hebben.
Als hij nog niet bestond, hadden we de sociaaldemocratie vandaag moeten uitvinden
En toch: als hij nog niet bestond, hadden we de sociaaldemocratie vandaag moeten uitvinden. Want we zien dat grote bedrijven en hun aandeelhouders onze regeringen chanteren: ‘Verlaag onze belasting of we gaan weg’. Ondertussen plegen ze roofbouw op hun werknemers, op de samenleving en op onze planeet. En het geld van die belastingverlaging kunnen we veel beter investeren in onze sociale voorzieningen, in een onbezorgde oude dag, het onderwijs of voor meer betaalbare woningen.
Waar toen de werknemer beschermd moest worden tegen het kapitalisme, is het nu tegen de macht van de grote aandeelhouders. We hoeven niet te dansen naar de wil van het grote bedrijfsleven. Samen staan we sterker. We kunnen kiezen voor een betere toekomt en voor bestaanszekerheid voor iedereen, boven winst en rijkdom voor enkelen. Ik ben er van overtuigd dat we weer nieuwe successen gaan boeken. Net als de afgelopen 125 jaar.
Lodewijk Asscher
