Ja, er is een probleem met onze natuur en de biodiversiteit, dat mede veroorzaakt wordt door stikstofdepositie.
Nee, dat is niet de schuld van de boeren.
We zitten op slot
Het overgrote deel van onze bevolking, boeren, burgers, beleidsmakers en bestuurders, is zich bewust dat we in een overgangsperiode zitten. Ons menselijk handelen van de afgelopen tientallen jaren heeft brood op de plank en veel export gebracht. Het is alleen niet meer houdbaar. De biodiversiteit en de natuur komen in gevaar. Dat is een probleem van ons allemaal en daar ondervinden alle sectoren hinder van. De jarenlange nadruk op economische groei eist zijn tol.
We zitten op slot. Niet alleen qua vergunningen, maar ook in het onvermogen om oplossingen te vinden. De oplossing voor de één, is de beperking voor de ander. Dat raakt aan solidariteit, een belangrijk uitgangspunt voor onze partij. Solidariteit is voor ons leidend in de keuzes die we met elkaar maken. Bijvoorbeeld om nog voldoende betaalbare woningen te kunnen bouwen en hoe we de aarde aan onze kinderen doorgeven. Solidariteit lag ook ten grondslag aan de afweging die vorige week bij het interprovinciaal overleg (IPO) is gemaakt.
Met elkaar
Er zijn honderden boeren die nu niet verder kunnen omdat hun vergunning is vernietigd of niet wordt afgegeven. Ook zij horen bij de agrarische sector. Er werd aan de IPO-tafel een afweging gemaakt om hen weer te laten ondernemen. Vanuit onze waarden stonden en staan we achter die afweging. Ook vanuit het besef dat er iets moest gebeuren en uitgaand van het feit dat het Rijk heldere kaders had gegeven en overleg had gehad met het LTO.
Zo werd het niet door iedereen beleefd de afgelopen dagen. Wat voor alle gedeputeerden bij het overleg de meest solidaire en toekomstgerichte stap was, voelde voor een groot aantal boeren als een stap terug, zonder goed gehoord te worden. Dat bleek duidelijk toen ze afgelopen vrijdag massaal bij het provinciehuis stonden en hun emoties toonden. Als dat dan zo duidelijk blijkt, dan moet je ook de keuze maken dat besluitvormingsproces over te doen. Met elkaar!
Niemand schuldig
We hebben als PvdA Steatefraksje regelmatig contact met boeren. Ze voelen zich al jarenlang gevangen in een ongezond systeem, met steeds veranderende regels en steeds meer onzekerheden en stress aan de keukentafel. Er is geen sprake van schuld, voor niemand niet, maar we moeten wel het probleem erkennen en zoeken naar oplossingen.
We moeten toe naar toekomstbestendige bedrijfsmodellen, met minder uitstoot. Op korte termijn betekent dat moeilijke gesprekken over ‘anders boeren’ en een vermindering van de veestapel. Op lange termijn betekent dat een Fryslân met een gezonde biodiversiteit.
Natuurlijk is het zo dat meer metingen om de stikstofdepositie beter in kaart te brengen verstandig zijn. Maar laten we de kop niet in het zand steken, het zal weinig veranderen aan het basisprobleem: de huidige wijze van veehouderij is te belastend voor onze natuur.
Duidelijkheid voor boeren
Wij zijn ons bewust dat de problemen waar we voor staan alleen mét de boeren kunnen worden opgelost. Dat geldt voor het stikstofvraagstuk, het veenweidedossier en ook het natuurbeheer. De boeren hebben baat bij duidelijkheid, een heldere koers voor de komende jaren, eenvoudige regelgeving en op korte termijn ook het opnieuw openstellen van de vergunningaanvragen.
Vandaag zorgden wij ervoor dat gedeputeerde Kramer de toezegging deed dat de op te stellen beleidsregels zoveel mogelijk aansluiten bij het Rijkskader en dat de provincie inspraak organiseert voor alle belanghebbenden: boeren, maar ook natuurorganisaties. Dat er beleidsregels komen die ruimte geven aan projecten en activiteiten die nu noodgedwongen stilliggen, zoals agrarische ontwikkeling en bouwprojecten. Beleidsregels die juist zorgen voor een lagere stikstofuitstoot.
Natuur en biodiversiteit herstellen
Een aantal partijen pleitten voor ruimere grenzen voor stikstofuitstoot. Dat willen wij niet. Een lage drempelwaarde is voor ons praktisch gezien wel acceptabel om bureaucratie te voorkomen, maar we willen absoluut geen ruimere normen. De natuur en de biodiversiteit moet zich eerst volledig kunnen herstellen.
Er moet wat gebeuren. Onze Friese natuurgebieden moeten beschermd worden en onze Friese boeren moeten weten waar ze aan toe zijn.
PvdA Steatefraksje
Hetty Janssen
Marijke Roskam
Edou Hamstra
Lilianne van den Broek
Jaap Stalenburg
Anne Zijlstra
Jan Walrecht
